Hanes Cyfeillion Gardd Fotaneg Treborth
Ffurfiwyd mudiad Cyfeillion Gardd Fotaneg Treborth yn 1997 gan griw o unigolion brwdfrydig a oedd yn angerddol dros yr ardd. Roeddent eisiau cefnogi gwaith cynnal a chadw a datblygu’r ardd, yn ogystal ag ehangu gweithgarwch a fyddai'n hybu gwell dealltwriaeth ymhlith y cyhoedd o'r safle a'i gasgliadau. Mae aelodaeth y Cyfeillion wedi cynyddu dros amser, a daeth yn elusen gofrestredig yn 2008. Mae dros 400 o bobl yn aelodau erbyn hyn.
Mae’r gwirfoddolwyr yn darparu cefnogaeth ymarferol sylweddol i weithrediad yr ardd, ac ynghyd â hwyluso ei swyddogaethau addysgol a gwyddonol, maent yn cyfrannu miloedd lawer o oriau o waith y flwyddyn. Yn ogystal â hynny, mae aelodau'n cynnig cefnogaeth ariannol i brojectau penodol drwy godi arian, yn enwedig drwy werthu planhigion a chynnal gweithgareddau codi arian eraill.
Perthynas â Phrifysgol Bangor
Prifysgol Bangor sy'n berchen ar yr ardd ac yn ei rheoli. Mae gan y Cyfeillion berthynas waith ardderchog gyda Churadur yr Ardd, a chyda staff eraill y Brifysgol.
Llywodraethu
Mae'r Cyfeillion yn elusen (rhif elusen 1126087) ac yn gwmni cyfyngedig trwy warant (rhif cwmni 6238935). Mae'r ymddiriedolwyr yn gyfrifol am wneud penderfyniadau allweddol, datblygu strategaeth a chydymffurfio’n gyfreithiol ac ariannol.
Cefnogir yr ymddiriedolwyr gan nifer o weithgorau sy'n delio â materion gweithredol, megis rheoli aelodaeth, trefnu digwyddiadau gwerthu planhigion a digwyddiadau eraill, a gofalu am y wefan a'r newyddlen.
-
i) Hyrwyddo, neu gynorthwyo i hyrwyddo, cadwraeth tiroedd, gerddi a chofadeiliau Gardd Fotaneg Prifysgol Bangor, Treborth, Bangor, a’r gwaith o’u datblygu a’u cynnal a’u cadw.
ii) Cynyddu gwybodaeth y cyhoedd am y tiroedd a’r gerddi, yn enwedig drwy hyrwyddo gweithgareddau diwylliannol ac addysgol, ar ran aelodau’r Gymdeithas, ysgolion, colegau, grwpiau oedolion ac aelodau’r cyhoedd.
iii) Gwarchod, annog, cefnogi a gwella gwerth gwyddonol casgliadau planhigion byw y tiroedd a’r gerddi, y cynefin y maent yn ei gynnig i fywyd gwyllt cynhenid, a’u pwysigrwydd amgylcheddol i’r ardal.
Ymddiriedolwyr
Sarah Edgar (Cadeirydd)
Tony Howard (Ysgrifennydd)
Cath Dixon (Trysorydd)
Teri Shaw
Codi arian
Un o weithgareddau pwysicaf y Cyfeillion yw codi arian a chaiff y rhan fwyaf o'r arian ei godi drwy ddigwyddiadau gwerthu planhigion. Fel arfer cynhelir dau ddigwyddiad gwerthu planhigion yn y gwanwyn, a thrydydd yn yr hydref pan agorir yr ardd fel rhan o’r Cynllun Gerddi Cenedlaethol.
Codir arian hefyd trwy ddigwyddiadau arbennig gan gynnwys ymweliadau â gerddi eraill, sgyrsiau a darlithoedd, a thrwy roddion hael gan aelodau ac aelodau o'r cyhoedd nad ydynt yn ymwneud â'r ardd.
Cefnogi'r ardd
Yn ogystal â rhoi miloedd o oriau o gymorth gwirfoddol bob blwyddyn, mae’r Cyfeillion hefyd yn helpu gyda phrojectau penodol, gyda’r prosiectau’n newid o flwyddyn i flwyddyn.
Mae projectau diweddar yn cynnwys rhoi labeli ar blanhigion, byrddau dehongli newydd, a sied ar gyfer storio offer a pheiriannau.
Newyddlenni
Cyhoeddwyd newyddlen reolaidd o'r cychwyn cyntaf, ac i lawer o aelodau, dyma gyfle i ddarllen am uchafbwyntiau’r ardd yn rheolaidd trwy gydol y flwyddyn. Mae aelodau'n derbyn pob newyddlen drwy'r post neu'n electronig. Mae pob newyddlen yn cynnwys newyddion am yr ardd, ynghyd â llawer o erthyglau unigryw gan aelodau a chyfranwyr eraill am bynciau sy’n ymwneud â garddio, garddwriaeth a botaneg ac sy’n seiliedig ar brofiadau o bedwar ban byd.
Fforwm Cyfeillion Gerddi Botaneg (FBGF)
Rydym yn aelod o FBGF, sef rhwydwaith o erddi botaneg yn y Deyrnas Unedig. Sefydlwyd y fforwm hwn i ddod â grwpiau Cyfeillion ynghyd i ddysgu o brofiadau ei gilydd, i gefnogi ei gilydd ac i gyfnewid syniadau.